Diario dun paraugas (II). Xosé Miranda.

"A primeira vez que vin un trebello tal, foi nas mans, agora tan choradas, de Maeline, filla moza de El Rei. Era unha peza dunha delicada cor azul, semellando a súa tea as ás das bolboretas. Ten a forma dun caxato, construído en ferro e co mango de madeira. Do extremo superior, que é o oposto ó mango, péndelle a tea, tenue, e, sen embargo, impermeable. Esta tea leva debaixo unhas varas, finas coma de vimbio verde, tamén feitas en ferro, e chamadas «béstas», que se artellan nos bordes, por unha beira, e no extremo, pola outra, do eixo do paraugas. Cun enxeñoso mecanismo estas varas pódense pregar ou despregar, abrindo ou fechando así o paraugas, que serve para protexerse da chuvia (paraugas é, segundo é fácil deducir, para-augas)."

Xosé Miranda. Historia dun paraugas azul.

Premio García Barros no ano 1990.

Texto da contraportada.

Relatos e microrrelatos. Capítulo 2 - Unha historia americana.

Dinlle outro sorbo á sopa pero xa estaba fría. En fin, non hai cousa que máis me foda. Non sei, ás veces penso que a sopa é como unha metáfora da vida, e que se notas que arrefría é mellor arrancar e non mirar atrás. Levaba demasiado tempo nesa merda de pobo, e se eles comezaban a cansar de min, abofé que o sentimento era recíproco.

Chegara a Newtoon a principios do verán de 1982. Chicago parecía afogarme e necesitaba respirar aire puro. Así que cando o meu vello xefe, o señor McMardigan, faloume da posibilidade de volver traballar con el, non o dubidei e collín o primeiro autobús que saíu cara ao condado de Kindfield.

Que grande era o señor McMardigan, como o boto de menos. Con el o xornalismo adquiría outro significado. Non sei, simplemente velo teclear entre a néboa que saía do seu habano era algo marabilloso, case artístico. Agora ben, hei de recoñecer que o verbo non era a súa especialidade. Era un tipo deses obsesionado co cine de Hollywood das grandes frases, e de cando en vez intentaba aportar unha máxima que, tras varias reviravoltas na súa exposición, conseguía deixar atónita a toda a redacción, "Mira neno, non hai noticias malas nin boas, só periodistas inútiles incapaces de vender periódicos. Ou quizais quiosqueiros parvos que colocan atrás o que escriben os bos. Tanto dá, o caso é vender periódicos, e non sei que carallo fas que me segues mirando en vez de teclear".

Pero disto xa hai 4 anos. Ao vello falloulle o corazón 6 meses antes de xubilarse, unha mágoa. A súa esposa acabou cedendo e permitiu que o enterrasen coa súa olivetti dentro da caixa. Foi un auténtico espectáculo, a súa derradeira performance. O tipo estaba tan gordo que finalmente a máquina de escribir foi situada aos seus pés, doutro xeito a tapa non pechaba. Eu fun un dos seis agraciados co privilexio de transportalo ao buraco. Tanto pesaba o condenado, que mentres lle dabamos o último saúdo, as miñas bágoas de dor polo ombreiro maltreito provocaron que a viúva se agarrara a min buscando o consolo mutuo.

Despois diso todo comezou a ir a peor. Ao principio simples detalles, novas políticas de empresa, ou mellor, adaptacións aos novos tempos como lles gustaba dicir aos xefes. En fin, o caso é que sen eu darme conta, o que era unha simple bola de chicle ladeira abaixo, foi pegando toda a merda que atopaba á súa superficie ata converter a miña vida en miserenta...

E isto nos devolve ao presente e a unha sopa fría na cantina de Mary Lou. O certo é, que ben mirado, se tivese que recomendar algo de Newtoon sería este local. Dá igual que sexas branco, negro, xudeu, hispano ou marciano, Mary Lou sempre vai ter un sorriso e unha cunca de café preparada para ti. Non esperes que este sexa dunha gran calidade, e isto tamén vai polo sorriso, que máis dunha vez ten acabado como improvisada culler ao abrir a muller a mandíbula en exceso ao rir. Pero vaia, que é unha señora agradable, e iso é o que importa.

Levantei a vista da sopa e busquei a Mary Lou coa mirada. Non quería queixarme, tan só pagar a conta e despedirme dela para sempre. A decisión xa estaba tomada, volvería a Chicago. Desde a barra e antes de que eu lle dixera nada Mary Lou lanzoume un berro: "chuliño, hoxe estás pouco comedoriño, non si? Mira que che digo, estás invitado vale? A ver se mañá traes mellor cara que se te ve algo paliducho. E non te preocupes, que mañá vou poñer sopa de cuscús que sei que é a que che gusta a ti."

En fin, quizais teña razón a muller. Quizais se mañá atopo a sopa quente non me apeteza marchar. Non sei, de momento hoxe quedo e xa iremos vendo.

Diario dun paraugas (I). Paul Auster.

"Cando eu digo a palabra «paraugas», vostede ve un obxecto na súa mente. Vostede ve un tipo de bastón, con varas metálicas pregables na parte superior que forman unha armadura para un material impermeable que, ao ser aberto, protexerao da chuvia. Este último detalle é importante. Non só é un paraugas unha cousa, ademais é unha cousa que desenvolve unha función –noutras palabras, expresa a vontade do home.[...] Cando se arranca a tea do paraugas, é o paraugas aínda un paraugas? Vostede abre as varas e ponas sobre a súa cabeza, camiña baixo a chuvia e empápase. É posible continuar chamando a este obxecto un paraugas? En xeral a xente o fai. Como moito, dirán que é un paraugas roto. Para min isto é un erro serio, a fonte de todos os nosos problemas."

Paul Auster. Cidade de Cristal.

A triloxía de Nova York.

(Tradución libre ao galego)

Relatos e microrrelatos. Capítulo 1 - Os anos 2000.

"E se non existisen os detectives privados?"

"Home! que hostia dis? Non ves que as novelas están cheas deles."

"Si, pero todo iso é ficción. Como moito, podería chegar a crer que existen nas grandes cidades, pero para o que nos interesa a nós... Aquí, olvídate."

"En fin, é que pretender vivir diso nun sitio coma este. Non sei, supoño que é mellor que non os haxa. Quero dicir, se non existe demanda desa profesión é porque ou ben a policía traballa moi ben, ou os veciños non teñen nada que ocultar."

Fíxose o silencio. O taberneiro xirouse cara a eles desde a barra. Na súa boca, un escarvadentes co que facía malabarismos de esquerda a dereita e volta a empezar. Nas súas mans, un vaso de cristal que secaba cun pano que un día fora branco.

"Máis viño?" ofreceulles.

"Xa nos gustaría, pero non vai poder ser. Temos que volver ao choio que xa pasa do tempo de descanso."

Os homes levantáronse da súa mesa para ir pagar á barra. O taberneiro ergueu o vaso contra a luz do local, comprobou o grado de limpeza alcanzado e avaliouno como aceptable para as roldas da noite. A continuación agachouse e sacou dunha bolsa negra como as do lixo un anaco de cartón de tabaco. Incorporouse e mirou aos homes detidamente. Despois pasou a man esquerda por riba da cabeza e comezou a rascarse á vez que perdía a mirada no infinito.

"Era unha xerra de viño, unha tapa de xamón e...", intentou axudalo a recordar un dos homes.

"Sssshhh! Xa home xa, un momento", interrompeuno o taberneiro, que comezaba a facer a conta no cartón.

Desde o fondo do local, nunha mesa pegada ao baño de cabaleiros, un terceiro home alzou a voz á vez que pechaba o xornal que estivera lendo. "Non lles cobres, invito eu."

Un dos homes saíu na súa procura sorrindo e ofrecéndolle a man mentres o outro agradecía o xesto desde a barra.

"Carallo! Canto tempo!" berrou o que saíra na súa procura, "e que fas logo ti por aquí?"

"Pois de momento lendo o xornal hehe. Pero vaia, que quedei cun vello amigo para tomar un café e almorzar."

Despois dunha breve conversa sobre as opcións do Barça e Madrid na Copa de Europa, os homes despedíronse do seu benfeitor e por fin abandonaron a taberna para volver ao traballo.

Cruzando a rúa, o concelleiro de urbanismo, medio ambiente, medio rural, turismo, educación e infraestruturas achegábase cara a eles.

"Señores, volven para o cuartel?"

"Alá imos si."

"Moi ben, pois un saúdo á autoridade. Eu vou ver se leo un pouco o xornal."

Os homes asentiron, e mentres camiñaban, recuperaron a conversa.

"E quen era entón aquel señor?"

"E logo non sabes? É o que fixo os pisos novos que hai enfronte á praia, onde vive miña filla."

"Ahh, vale vale. Pero é de aquí?"

"Non, o que pasa que eu coñecino cando fun facer o bacharelato e coincidimos en clase. Xa daquela era moi listo."

"Aha."

"A verdade que progresou moito, é moi traballador."

"Pois iso está moi ben."